ورود / ثبت نام
در دوران تورم در چه حوزه‌هایی باید سرمایه‌گذاری کرد؟ در چه حوزه‌هایی باوجود سود سازی اما سرمایه‌گذاری منجر به ضرر است؟ چه حوزه‌هایی کمترین ریسک و کدام بیشترین سود رادارند؟
برای دریافت پاسخ این سؤالات که برای زندگی در کشور تورمی ایران واجب است با ما در انتهای مقاله همراه باشید
پیش درآمدی بر سرمایه‌گذاری تورمی
هنگامی‌که از اکوسیستم مالی ایران حرف می‌زنیم، ناخواسته بحث تورم و افزایش هزینه‌ها در فکر ما شکل می‌گیرد. در دهه‌های اخیر، به دلیل مشکل‌های اکوسیستم مالی، کمبود بودجه و افزایش فیات، اکوسیستم مالی کشور همواره با تورم‌های بسیار همراه بوده است و بسیاری از اشخاص بخش زیاد و بسیاری از قدرت خرید خود را ازدست‌داده‌اند.
در عمل در زمان تورم، میزان تومن اشخاصی که دارایی دارند، در مقدار بیشتر می‌شود و آن بخش از مردم نیز که دارایی ندارند، در این دوران فقط نظاره کننده هستند و بالا رفتن میزان عمومی قیمت‌ها زندگی آن‌ها را با مشکل مواجه می‌کند؛ اما پرسش که پیش می‌آید این است که چطور می‌شود از افزایش قیمت موجود در جامعه به سود خود استفاده کرد؟ جواب این سؤال را بایستی در سرمایه‌گذاری کردن جستجو کرد؛ به همین دلیل در ادامه بحث به موضوع سرمایه‌گذاری در زمان تورم می‌پردازیم.
بهترین سرمایه‌گذاری در زمان تورم
بسیاری از حاضران مارکت و مارکت مالی، تنها روش در امان ماندن از بادهای تورم را سرمایه‌گذاری می‌دانند. همان‌طور که می‌دانید، مارکت های متفاوتی برای سرمایه‌گذاری کردن وجود دارد و هرکدام از آن‌ها قابلیت مخصوص خود را دارد.
ازجمله آن‌ها می‌توان به مارکت سهام، اوراق قرضه (بدهی)، مسکن، طلا، خودرو و…اشاره کرد. لازم به ذکر است که سرمایه‌گذاری در هنگام تورم، با سرمایه‌گذاری کردن در زمان رکود و یا رونق اکوسیستم مالی متفاوت است و هرکدام از مارکتهای مالی را با توجه به وضعیت تورمی اکوسیستم مالی بایستی مورد رسیدگی قرارداد.
بایستی اشاره کرد که درآمد دولت در سال‌های اخیر کاهش‌یافته است و نمی‌تواند تمامی یارانه‌ها را تأمین کند و این موضوع خود را در قالب کمبود بودجه نشان می‌دهد و دولت برای تأمین کمبود بودجه، اقدام به ساخت پول بدون پشتوانه و بالا بردن میزان نقدینگی در جامعه می‌کند و همین امر باعث به وجود آمدن تورم و بالا رفتن حد عمومی قیمت‌ها می‌شود؛ اولین بخشی که اثرات تورمی را احساس می‌کند، قیمت دلار است و بلافاصله خود را با شوک‌های تورمی هماهنگ می‌کند.
مارکت سهام
یکی از عالی‌ترین مکان‌ها برای سرمایه‌گذاری در زمان تورم، مارکت سهام است؛ چراکه ساختار و ارزش‌گذاری کمپانی‌های فعال در آن به‌طور مستقیم و غیرمستقیم به قیمت دلار وابسته است و در دوران تورم که قیمت دلار رو به افزایش است، این مارکت می‌تواند انتخاب خوبی باشد. به‌طورکلی سهام شرکت‌های فعال در مارکت سرمایه به لحاظ همراهی باقیمت دلار را می‌توان به سهم‌های دلاری و ریالی تقسیم کرد.
سهم‌های دلاری
سهم‌های دلاری به‌عنوان یکی از موقعیت‌های خوب برای سرمایه‌گذاری در زمان تورم
بسیاری از شرکت‌های فعال در مارکت سرمایه، نه‌تنها از بالا رفتن قیمت دلار ضرر نمی‌کنند، بلکه توانایی آن‌ها بهتر می‌شود؛ درواقع قابلیت تعداد عمده‌ای از شرکت‌ها که در بخش‌هایی مانند فلزات اساسی، محصولات شیمیایی، استخراج کانه‌های فلزی و… پذیرش‌شده‌اند، به قیمت دلار وابسته است.
به این معنا که قیمت‌های فروش آن‌ها منطبق با مارکتهای دنیا است و برای تبدیل قیمت‌های دنیا بایستی این اعداد را در قیمت دلار داخلی ضرب کنیم و در بخش دیگر نیز، اکثر پرداخت‌های آن‌ها (دستمزد کارگر و…) به ریال محاسبه می‌شود؛ بنابراین پرداخت برای تولید آن‌ها به ریال است، اما هزینه‌های فروش آن‌ها متناسب باقیمت دلار بررسی می‌شود و برای سرمایه‌گذاری در زمان تورم می‌تواند انتخاب خوبی باشد.
ازنظر دیگر، بخش بزرگ ای از شرکت‌ها، اموال دلاری (ماشین‌آلات، تجهیزات، زمین، ساختمان و…) دارند که در زمان تورم ارزش آن‌ها به شکل چشمگیری افزایش پیدا می‌کند و سهامداران این شرکت‌ها از این موضوع سود می‌برند؛ بنابراین سرمایه‌گذاری در سهام به‌عنوان یکی از گزینه‌های سرمایه‌گذاری در زمان تورم، از دو جهت می‌تواند برای سرمایه‌گذاران سود داشته باشد.
سهم‌های ریالی
حوزه دیگر از کمپانی‌های مارکت سرمایه را اصطلاحاً سهم‌های ریالی می‌نامند؛ به این جهت که قیمت‌های دارایی و محصولات و خدمات آن‌ها متناسب با افزایش قیمت دلار نیست و تولیدات آن‌ها هرچند مدت یک‌بار افزایش قیمت می‌گیرند.
این دسته از شرکت‌ها که معمولاً در دسته‌هایی مانند محصولات غذایی، قند و شکر و… فعالیت می‌کنند، برای سرمایه‌گذاری در زمان تورم زیاد مناسب نیستند و فعالان مارکت سرمایه معتقدند که سرمایه‌گذاری در آن‌ها برای زمان رکود می‌تواند گزینه مناسبی باشد.
به همین دلیل توصیه می‌شود که برای سرمایه‌گذاری در هنگام تورم، سهام دلاری را مدنظر قرار دهید؛ که البته سرمایه‌گذاری در سهام پیچ‌وخم بسیاری داشته و در دوره آموزش جامع بورس به این امر به‌طور کامل پرداخته‌شده است.
مارکت طلا
مارکت طلا به‌عنوان یکی از مارکتهای خوب برای سرمایه‌گذاری در زمان تورم
بعد از بالا رفتن قیمت دلار، اولین مارکتی که تأثیر می‌پذیرد، مارکت طلا و سکه است و به‌طورکلی قیمت طلا در مارکت داخلی متأثر از 2 عامل است:
قیمت طلای جهانی (اونس طلا)
قیمت دلار در مارکت داخل
تجربه‌ها نشان داده است که مارکت طلا و سکه بازدهی خوبی را نسبت به مارکتهای موازی از خود نشان داده است؛ بنابراین یکی از گزینه‌های خوب برای سرمایه‌گذاری در زمان تورم، طلا و سکه است که می‌تواند قدرت خرید اشخاص را در برابر سیکل‌های تورمی حفظ کند. این مارکت اگرچه ممکن است در بازه کوتاه‌مدت نوسان داشته باشد، اما در فواصل چندساله عملکرد خوبی داشته است.
مارکت مسکن
هر نوع مالی در کشور تورمی، می‌تواند دارایی و پول شمارا سیو کند و یکی دیگر از انتخاب‌های مناسب برای سرمایه‌گذاری در زمان تورم، مارکت مسکن است و با یک‌فاصله زمانی، خود را باقیمت دلار و تورم هماهنگ می‌کند. نوسانات در این مارکت، نسبت به مارکت سرمایه، دلار، طلا و سکه آرام‌تر است و دوره‌های آن به این شکل است که بعد از یک دوره افزایش قیمت و رونق، ریزش قیمت چشمگیری را تجربه نمی‌کند و اصلاح کردن آن به لحاظ رکود و ثبات است.
به‌عنوان‌مثال مارکت مسکن پس از یک افرایش 100 درصدی در قیمت‌ها، وارد دور اصلاحی می‌شود و این موضوع به شکل کاهش قیمت نیست و این مارکت ممکن است حتی گاهی چند سال در ثبات باقی بماند.
از دیگر قابلیت‌های سرمایه‌گذاری در مارکت مسکن می‌توان به نقد شوندگی دیر آن نسبت به مارکت سهام و طلا اشاره کرد؛ به این جهت که فروش و نقد کردن دارایی‌ها در یک مارکت مثل سهام، ممکن است چند ساعت طول بکشد (در سهم‌های بزرگ و پرحجم)، اما در مارکت مسکن، فروش یک دارایی ممکن است چندین ماه تایم ببرد؛ بنابراین برای سرمایه‌گذاری در هنگام تورم، مارکت مسکن می‌تواند گزینه مناسب باشد.
بازار ماشین
مارکت ماشین، حوزه‌ای برای سرمایه‌گذاری در هنگام تورم
در بسیاری از کشورهای جهان، ماشین یک جنس مصرفی است، اما در ایران به جهت تورم و کاهش ارزش ریال، ماشین تبدیل به یک وسیله برای سرمایه‌گذاری شده است و حتی ماشین‌های کارکرده و از بین رفته نیز، افزایش ارزش را تجربه می‌کنند؛ بنابراین یکی دیگر از مارکت ها برای سرمایه‌گذاری در تایم تورم، مارکت ماشین است که می‌تواند توانایی خرید شمارا حفظ کند و بررسی بازدهی مارکتهای متفاوت در ایران، حاکی از این نکته است که مارکت ماشین در مقایسه با مارکت سرمایه سود سازی بسیار کمتری را داشته است.
از جهت دیگر، خرید ماشین و سرمایه‌گذاری کردن در این مارکت، به شما سود طولانی نمی‌دهد و منتفع شدن شما فقط از ناحیه بالا رفتن ارزش ماشین است؛ به‌عنوان‌مثال سرمایه‌گذاری کردن در سهام یک شرکت سودآور، علاوه بر حفظ ارزش در برابر تورم، در جلسات سالیانه این شرکت‌ها، سودهای تقسیمی زیادی را نیز نصیب شما می‌کند و یا اینکه در مارکت مسکن، علاوه برافزایش قیمت ملک، شما می‌توانید با اجاره دادن آن، به‌صورت ماهیانه نیز سود دریافت کنید؛ اما در مارکت ماشین، چنین چیزی ممکن نیست.
سپرده‌های بانکی
نمونه دیگر از حوزه‌ها برای سرمایه‌گذاری در هنگام تورم، سپرده‌های بانکی است و معمولاً اشخاصی که خطر گریز هستند، سرمایه خود را در این بانک‌ها قرار می‌دهند.
با توجه به مدیریت‌های پولی و بانکی در پلتفرم مالی کشور، قیمت سود سپرده می‌تواند عوض شود و در الآن برای سودهای یک‌ساله، مقداری بین 14 تا 20 درصد است (بیشتر بانک‌ها 18 درصد را در نظر می‌گیرند)؛ اما با توجه به ساختار اکوسیستم مالی ایران که در دهه‌های اخیر با تورم‌های بالای 40 درصد بوده است، میزان در نظر گرفته‌شده برای سود سپرده‌های بانکی نمی‌تواند قدرت خرید اشخاص را حفظ کند.
به‌عنوان نمونه هنگامی‌که تورم 45 درصد است و بانک‌ها برای سود سالیانه خود سود 20 درصد به مشتریان می‌دهند، در عمل قدرت خرید سرمایه‌گذاران نه‌تنها افزایش پیدا نمی‌کند، بلکه با ریزش 25 درصدی سالیانه بدتر می‌شود. پس قرار دادن دارایی خود در سپرده‌های بانکی، یک روش مناسب برای سرمایه‌گذاری در زمان تورم نمی‌تواند باشد.
اوراق
اوراق به‌عنوان یکی از مارکتهای عالی برای سرمایه‌گذاری در زمان تورم
یکی دیگر از حوزه‌ها برای سرمایه‌گذاری در زمان تورم، مارکت اوراق است که شامل روش‌هایی مانند اوراق مرابحه، اسناد خزانه اسلامی (اخزا)، اوراق قرضه، اوراق مشارکت و…می‌شود؛ درامدهای در نظر گرفته‌شده برای این اوراق، معمولاً مقداری بیشتر از سپرده‌های بانکی است؛ به‌عنوان مثال نمونه در حال حاضر سود در نظر گرفته‌شده برای ستد خزانه اسلامی (اخزا)، حدود 23 درصد است که مقداری از سود سپرده بیشتر است؛ اما بااین‌وجود نیز، نمی‌تواند انتخاب خوبی برای سرمایه‌گذاری در زمان تورم باشد و در زمان تورم، مارکتهای سهام، طلا، مسکن و…عملکرد بهتری دارند.
جمع‌بندی
در دوره‌های اخیر، پلتفرم مالی و اقتصادی ایران با مشکل‌های سنگین همراه بوده است و اشخاص برای در محفوظ ماندن از کاهش ارزش ریال، فیات و دارایی نقد خود را به مال‌های متفاوتی مانند سهام، املاک و اسناد، طلا و…تبدیل می‌کنند و این راه را می‌توان به‌عنوان یکی از قوی‌ترین روش‌ها برای مقابله بت تورم در نظر گرفت.
از جهت دیگر، وقتی‌که به دوره‌های تورمی نگاه می‌کنیم، متوجه می‌شویم که اشخاص که ضرر نکرده در این دوران، افرادی بوده‌اند که ریال‌های خود را به اموال دلاری تبدیل کرده‌اند و نشانه‌ها حاکی از این مورد است که در دوره‌های بلندمدت و چندساله، مارکت سرمایه قابلیت بهتری را از خود نمایش داده است و به نظر یکی از بهترین‌ترین انتخاب‌ها برای سرمایه‌گذاری در هنگام تورم شناخته می‌شود. پس با شناسایی سهم‌های بنیادی و سودآور می‌توانید سرمایه خود را در برابر تورم محافظت کنید.
سؤالات متداول
1_ در بین حوزه‌های معرفی‌شده کدام حوزه بهترین است؟
در ساله‌های اخیر در بازه بلندمدت بهترین حوزه بازار بورس بوده است
2_ قابلیت برتر حوزه ملک نسبت به بقیه حوزه‌ها چیست؟
عدم‌اصلاح و ریزش قیمت شدید و بیشتر اصلاح زمانی
3_علت عدم مناسب بودن اوراق و سپرده بانکی چیست؟
به علت سود سازی پایین حتی باوجود سرمایه‌گذاری در این حوزه نیز بازهم شخص ضرر می‌کند در برابر تورم‌ها