معاملات هیجانی

همه ما در بازار های مالی دچار معاملات هیجانی و احساسات گونانون متفاوت درحین معاملات خود شده ایم امروز ما به بررسی جامع این احساسات نشانه های آن و روش جلوگیری از آن می پردازیم برای معاملاتی بهتر با ما همراه باشید

پیش درآمدی بر معاملات هیجانی در بازار های مالی

بازار سرمایه، بازاری بسیار خاص است و در مورد به هر گونه خبر و یا شایعه، رفتار خاصی نشان می دهد؛ تا حالتی که می شود بیان گرد وضعیت یک بازار سرمایه پویا، نشان دهنده کلیت اقتصادی پویای کشور است. پس، تصمیم گیری در جهت معاملات سهم، نیاز دارد به داشتن علم، تجربه و اگاهی می باشد و یک معامله گر باید نسبت به شرایط اقتصادی کشور، شرایط کلی بورس، وضعیت صنایع، وضعیت شرکت های بورسی و مسائل بنیادی اطلاعات کافی داشته باشد. متاسفانه در بین معامله گران، کسانی هستند که با تصمیم های احساسی و هیجانی خود، باعث ضرر بسیاری می شوند. به همین علت از جمله الزامات ورود به بازار سرمایه، دوری از تصمیم ها و معاملات هیجانی است. به همین علت، در این مطلب قصد داریم تا کمی درباره معاملات هیجانی در بورس و روش های پیشگیری از آن صحبت کنیم.

علائم و نشانه های هیجان در رفتار معامله گران احساسی

بسیاری از اوقات در بازار با رفتار عجیب سرمایه گذاران روبرو می شویم. به عنوان نمونه، سهمی که تا روز قبل، خریداران کمی داشت، به یکباره و بدون علت ارزشمند می شود و طرفداران بسیاری پیدا می کند و خریداران نسبت به خرید آن سهم، هجوم می آورند و صف خرید تشکیل می دهند. در طرف مقابل نیز، گاهی اوقات با انتشار یک شایعه بی اساس، سهم یک شرکت معتبر و پرطرفدار بورسی محبوبیت خود را از دست می دهد و سرمایه گذاران بسیاری نسبت به فروش آن سهم اقدام می کنند.

تشکیل اینگونه صف ها هیجانی است و برخی از سرمایه گذاران تحت تاثیر خبر و شایعه های بی ارزش، معاملات هیجانی انجام می دهند و بدون دانش و آگاهی کافی عمل می کنند و رفتاری هیجانی دارند. آن ها دست به خرید و فروش احساسی می زنند و همین عامل باعث ضرر و زیان های سنگین آن ها می شود.
برای سود سازی در بازار سرمایه، باید بازار را شناخت و نسبت به روانشناسی بازار آگاه بود. باید دقت کرد تا رفتاری منطقی در پیش گرفت. نباید طمع کرد و نباید ترسید. گاهی اوقات اشخاص به علت طمع و سود بیشتر، از سودهای خود محافظت نمی کنند. گاهی نیز از ترس ضرر، نسبت به خرید سهم ارزشمند در کف های قیمتی، تردید می کنند. برخی اوقات نیز بدون آگاهی کافی از شرایط شرکت و نیت فروشندگان و خریداران، به محض ایجاد صف خرید یا فروش و با تحریک شایعات به صف می‌پیوندند و معاملات هیجانی انجام می دهند.

پس، برای موفقیت در این بازار باید ثبات روانی و احساسی داشته باشید و براساس اطلاعات درست و تحلیل شده، اقدام کرده و از معاملات هیجانی و احساسی، دوری نمایید.
معامله گرانی که قادر به کنترل احساسات خود نیستند، هیجانی عمل می کنند. با افت کمی در قیمت سهم، آن را به فروش می رسانند. به خبر و شایعه های بی ارزش بیش از حد اهمیت می دهند و این امر بر روی تصمیم گیری آن ها به شدت تاثیرگذار است. این اشخاص، قبل از تحقق سود، خوشحالی می کنند و قبل از تحقق زیان، ناراحت می شوند. گاهی اوقات نیز از تحلیل و بررسی قیمت ها می ترسند و گاهی برعکس، به طور مرتب، قیمت ها را بررسی می کنند. چنین اشخاصی معمولا به دانش اشخاص دیگر تکیه می کنند و از حقیقت فرار می کنند و دست به تحلیل درست اطلاعات نمی زنند. به هر شایعه و خبر، واکنش نشان داده و در نهایت اقدام به معاملات هیجانی می کنند.
این موضوعات در حالی است که یک معامله گر موفق قبل از هر اقدامی، عوامل متعددی را مد نظر قرار می دهد و آن را بررسی می کند که چه فاکتورهایی ممکن است بر قیمت سهم شرکت تاثیر بگذارد. همانطور که شایعات و اخبار بی اساس بر روی تصمیمات نابخردانه تاثیر می گذارند، استفاده از اخبار موثق، تحلیل های سنجیده و منابع خبری معتبر نیز در جهت یک تصمیم گیری عاقلانه موثر است.

باید توجه داشته باشید که گاهی اوقات، خبر و شایعه های بی ارزش نادرست توسط عده ای دلال و سفته باز ایجاد می شود. این سودجویان سعی می کنند تا با کاهش قیمت سهم، آن ها را در کف قیمتی خود، بخرند و پس از خرید، در جهت افزایش قیمت سهم در بازار، اقدام کنند و همان سهمی که در کف خریده بودند را این بار به قیمتی بالاتر در بازار بفروشند.

از همه بدتر اینکه بعضی اشخاص با هیجانی شدن، دست به فروش خانه، ماشین و وسایل ضروری خود می زنند و یا با اتخاذ وام های سنگین، بدهکار می شوند و اقدام به خرید سهم به صورت افراطی می کنند. این اشخاص در شرایط نوسانی بازار، متحمل ضرر بسیاری می شوند و مجبور می شوند تا برای همیشه از بازار خداحافظی کنند.

برای جلوگیری از معاملات هیجانی در بازار سرمایه چه اقداماتی باید انجام داد؟

داشتن یک افق زمانی بلندمدت در معامله گری، یکی از راه های جلوگیری از احساسی عمل کردن در بازار و انجام معاملات هیجانی است؛ زیرا ریسک در بلندمدت به حداقل خود خواهد رسید و اقدامات کوتاه مدت به یک ابزار برای معامله گری بلندمدت تبدیل می شود.
در واقع، علتی وجود ندارد که روند صعودی یا نزولی یک سهم، برای همیشه دوام داشته باشد؛ بلکه نوسانی بودن قیمت ها یکی از خصلت های بازار سهم است. استفاده از تحلیل‌ بنیادی یا تکنیکال، منجر به شناختی منطقی نسبت به آینده یک سهم و یا صنعت می شود و با استفاده از این شناخت است که یک معامله گر منطقی می تواند جایگاه یک سهم را در مسیر مشخص کند و بالا و پایین شدن قیمت آن سهم موجب نگرانی او نشود. زیرا می داند این نوسانات مقطعی خواهد بود.

یکی از تفکرات نادرست سرمایه گذاران هیجانی، داشتن تعصب نسبت به یک سهم خاص است. این اشخاص با وجود علم به شرایط بد سهم اما، ولی بدون در نظر گرفتن واقعیت‌، نسبت به فروش آن تعلل می کنند. در واقع، گاهی اوقات با فروش سهم در شرایط بد، نه تنها می توان خسارت ناشی از شرایط بد سهم را جبران کرد؛ بلکه می توان با خرید یک سهم مناسب به جای سهم فروخته شده، سود خوبی نیز به دست آورد. برخی از اشخاص با داشتن اعتماد به نفس غیرمنطقی که به دنبال تجربه معاملات موفق قبلی به دست آمده است، حاضر به خروج از سهم نمی شوند و سرمایه خود را از دست می دهند.

از دیگر اقداماتی که باید در جهت جلوگیری از معاملات هیجانی مد نظر قرار داد، داشتن یک سبد سهم و پرتفوی متنوع است. این امر به کاهش ریسک معامله گری منجر می گردد. باید در سبد معامله گری خود چندین صنعت متفاوت را قرار داد و از معامله گری بر روی تنها یک صنعت خاص پرهیز کرد. زیرا در صورتیکه یک صنعت خاص دچار مشکل شود، تقریبا تمام سهم های آن با افت بسیاری مواجه خواهند شد.

در جهت دیگر افرادی که ضروریات خود را می فروشند تا داخل بازار سرمایه شوند، اشخاصی نیز وجود دارند که از سرمایه و پول مازاد خود در این بازار استفاده می کنند و نسبت به استرس و هیجانات بازار نیز مقاومت بیشتری دارند و منطقی تر تصمیم‌ می گیرند. متخصصان بازار سرمایه به کسانی که تجربه کمی در این بازار دارند، توصیه می کنند تا با مقادیر کمی وارد بازار شوند و خرید و فروش را منطقی و بدون احساس انجام دهند.

یکی از رفتارهای هیجانی دیگر در بازار که سبب می شود تا اشخاص هیجان زده عمل کنند، از دست دادن فرصت می باشد. برخی از اشخاص در حسرت سهمی که موفق به خرید آن نشده اند، در فرصتی مجدد، شتاب زده عمل می کنند و ممکن است ضرر بسیاری متحمل شوند. به عنوان نمونه، یک افت کوچک در قیمت را بدون در نظر گرفتن سایر عوامل، به منزله فرصت خرید می بینند؛ غافل از اینکه ممکن است تغییر جهت در روند میان مدت سهم رخ داده باشد.

بر فرض نمونه، یک معامله گر به دنبال خرید سهم یک شرکت در قیمت 1000 تومان است و به علت صف خرید ایجاد شده در نماد معاملاتی این شرکت، فرد معامله گر نتوانسته است خرید خود را در قیمت 1000 تومان انجام بدهد و در حال حاضر قیمت سهم به 1800 تومان رسیده است و به علت معاملات هیجانی در این نماد، شخص معامله گر تصمیم گرفته است تا سهم مدنظر خود را خریداری کند. در حالیکه سهم این شرکت از کف قیمتی خود، 80 درصد رشد کرده است و هر لحظه امکان دارد که روند کوتاه مدت و یا حتی میان مدت آن نزولی شود و شخص معامله گر را با ضرر مواجه سازد.
علاوه بر موارد مذکور موارد دارای اهمیت بسیاری برای تبدیل شدن به یک معامله گر موفق می باشد که پیشنهاد ما برای کسب دانش کامل دوره جامع بورس اکادمی حسن زاده می باشد

جمع بندی

با داشتن دو قابلیت اصلی و جدایی ناپذیر بورس یعنی نوسانات و نبود هیچ قطعیتی، رفتار نکردن از روی احساسات و هیجانات بسیار دشوار است و اکثر اشخاص در حالات سخت و اتفاقات مهم، انتخب های اشتباهی می کنند و معاملاتی از روی هیجانات انجام می دهند. اما برای مقاومت در برابر انتخاب های اشتباه ناشی از هیجانات در بورس یا به کمترین میزان رساندن معاملات هیجانی در این بستر، دقت به مواردی اسان بسیار کمک کننده می باشد که از نمونه آن ها می توان به موارد ذیل دقت کرد:

در بورس از دارایی های اضافه و بی کاربرد خود استفاده نماییم.

بر طبق مجموعه خبر ها و اطلاعات دقیق تصمیم گیری کنیم.

بیشتر دیدگاه بلندمدتی به این بازار داشته باشیم.

تعداد سهم متنوع و متفاوتی داشته باشیم.

یک روش معاملاتی خاص برای خود ایجاد کنیم و به آن پایبند باشیم.

و…

سوالات متداول

1_ یکی از تفکرات نادرست معامله گران احساسی چیست؟

یکی از تفکرات نادرست سرمایه گذاران هیجانی، داشتن تعصب نسبت به یک سهم خاص است. این اشخاص با وجود علم به شرایط بد سهم اما، ولی بدون در نظر گرفتن واقعیت‌، نسبت به فروش آن تعلل می کنند.

2_یکی از روش های جلوگیری از رفتار هیجانی چیست؟

داشتن یک دیدگاه بلندمدت در معامله گری، یکی از روش های جلوگیری از هیجانی رفتار کردن در بورس و انجام معاملات هیجانی است؛ زیرا ریسک در بلندمدت به حداقل خود خواهد رسید و اقدامات کوتاه مدت به یک ابزار برای معامله گری بلندمدت تبدیل می شود.

3_داشتن سبد متنوع چگونه به جلوگیری از معاملات هیجانی کمک می کند؟

این مورد به کمتر شدن خطر معامله گری منجر می گردد. حتما در سبد معامله گری خود چندین صنعت متفاوت را قرار دهیدد و از معامله گری بر روی تنها یک صنعت تنها پرهیز کنید.