صندوق طلا چیست؟ خرید و فروش صندوق طلا
طلا، فلزی گران‌بها و باارزش که از دیرباز به عنوان ذخیره ارزش و سپر تورمی شناخته می‌شود. در دنیای پرتلاطم امروز، سرمایه‌گذاران به دنبال راه‌هایی برای حفظ و افزایش ثروت خود هستند و صندوق طلا می‌تواند گزینه‌ای جذاب در این میان باشد.
اما صندوق طلا چیست؟ صندوق طلا نوعی صندوق سرمایه‌گذاری است که در اوراق بهادار با پشتوانه طلا مانند گواهی سکه طلا و شمش طلا سرمایه‌گذاری می‌کند البته دارایی دیگر همچون اوراق با درآمد ثابت نیز جهت کاهش ریسک سرمایه گذاری می‌تواند جز دارایی‌های موجود در صندوق طلا باشد. به این ترتیب، سرمایه‌گذاران با خرید واحدهای این صندوق، به طور غیرمستقیم در این فلز ارزشمند سهم‌دار می‌شوند.
نکاتی در خصوص صندوق طلا:
1- بازدهی صندوق طلا به طور مستقیم به 1- قیمت جهانی طلا و 2- نرخ ارز وابسته است.
2- صندوق‌های طلا معاف از مالیات هستند.
3- کارمزد خرید و فروش واحدهای صندوق طلا به عهده سرمایه‌گذار است.
4- صندوق طلا می‌تواند گزینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری بلندمدت و کوتاه‌مدت در بازار طلا باشد.
5- برای خرید واحدهای صندوق طلا از بورس باید کد بورسی داشته باشید. قابل ذکر است که ساعت خرید و فروش صندوق طلا از 12 الی 15 هر روز کاری است. به طور دقیق‌تر از ساعت 11.30 الی 12 ساعت پیش گشایش بازار و سفارش گیری و 12 الی 15 ساعت معاملاتی صندوق‌های سرمایه گذاری طلا است.
در این مقاله از تیم حسن زاده فایننس، به بررسی جامع صندوق طلا خواهیم پرداخت:
انواع صندوق‌های طلا
نحوه خرید و فروش واحدهای صندوق
مزایا و معایب سرمایه‌گذاری در صندوق طلا
معرفی برخی از صندوق‌های طلا در بورس ایران
و…
با خواندن این مقاله، اطلاعات لازم برای تصمیم‌گیری در مورد سرمایه‌گذاری در صندوق طلا را به دست خواهید آورد.
بهترین سایت های بورسی که میتوانید داشته باشید در مقالات حسن زاده فایننس ارائه شده است.
صندوق طلا نوعی صندوق سرمایه‌گذاری مشترک و قابل معامله در بورس (ETF) است که حداقل ۷۰ درصد از دارایی‌های خود را در اوراق مبتنی بر طلا مانند گواهی سپرده سکه طلا و شمش طلا سرمایه‌گذاری می‌کند. مابقی دارایی‌های این صندوق‌ها به اوراق با درآمد ثابت و سایر ابزارهای کم ریسک اختصاص می‌یابد.
ویژگی‌ها و مزایای صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا
در این بخش در واقع می‌خواهیم به این سؤال پاسخ دهیم که «چرا بهتر است در صندوق‌های طلا سرمایه گذاری کنیم؟»
- سرمایه‌گذاری با مبالغ اندک: برخلاف خرید طلای فیزیکی که نیازمند سرمایه اولیه قابل‌توجهی است، صندوق‌های طلا (Gold Funds) امکان سرمایه‌گذاری با مبالغ اندک را فراهم می‌کنند. حداقل مبلغ سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها 500 هزار تومان است که فرصتی عالی برای افراد با سرمایه‌های محدود محسوب می‌شود.
- کاهش کارمزد خرید: خرید طلای فیزیکی، چه به صورت سکه و چه شمش، با کارمزدهای متعددی مانند ارزش افزوده، اجرت سازنده، دستمزد و … همراه است؛ اما در صندوق‌های طلا، کارمزد خرید به طور قابل‌توجهی پایین‌تر است و به نفع سرمایه‌گذار خواهد بود.
- مدیریت حرفه‌ای: سبد گردانان حرفه‌ای با دانش و تجربه خود، مدیریت صندوق‌های طلا را بر عهده دارند. این امر باعث می‌شود تا سرمایه‌گذاران بدون نیاز به دانش تخصصی، از مزایای سرمایه‌گذاری در طلا بهره‌مند شوند.
- قابلیت نقد شوندگی بالا: صندوق‌های طلا در بورس اوراق بهادار قابل معامله هستند و به همین دلیل، نقد شوندگی بالایی دارند. سرمایه‌گذاران می‌توانند در هر زمان و به راحتی، واحدهای خود را در صندوق به فروش برسانند.
- کاهش ریسک سرمایه گذاری: سرمایه‌گذاری در صندوق‌های طلا، ریسک سرمایه‌گذاری را به طور قابل‌توجهی کاهش می‌دهد. چرا که این صندوق‌ها، در سبدی از دارایی‌های مختلف طلا سرمایه‌گذاری می‌کنند و به این ترتیب، از نوسانات ناگهانی بازار طلا در امان می‌مانند.
دومین مورد درباره کاهش ریسک سرمایه گذاری آن است که با خرید واحدهای صندوق طلا دیگر نیازی به نگرانی بایت گم شده یا دزدیده شدن دارایی خود را ندارید.
- سودآوری: صندوق‌های طلا در بلندمدت، سودآوری مناسبی را برای سرمایه‌گذاران خود به ارمغان می‌آورند.
معایب صندوق سرمایه گذاری طلا
سرمایه گذاری در صندوق‌های طلا در کنار تمام مزیت‌هایی که دارد، معایب خاص خودش را نیز دارد که شامل موارد زیر است:
- سودآوری کمتر نسبت به خرید طلا فیزیکی: از آنجایی که در صندوق‌های سرمایه گذاری طلا، جز طلا، دارایی‌های دیگری نیز وجود دارد، در زمان رشد قیمت طلا، این صندوق‌ها سودآوری کمتری دارند.
- عدم امکان استفاده زینتی: افرادی که طلا خریداری می‌کنند، می‌توانند به صورت زینتی از آن استفاده کنند و این امر هنگام خرید واحدهای صندوق‌های طلا وجود ندارد.
عوامل تعیین‌کننده قیمت واحدهای صندوق‌های طلا
قیمت واحدهای صندوق‌های پشتوانه طلا، مانند هر دارایی دیگری، تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد. درک این عوامل به سرمایه‌گذاران در تصمیم‌گیری برای ورود یا خروج از این نوع صندوق‌ها کمک می‌کند.
قیمت جهانی طلا
اولین و مهم‌ترین عامل، قیمت جهانی طلا است. طلا به عنوان یک کالای جهانی، قیمتی واحد در بازارهای بین‌المللی دارد. هرگونه تغییر در قیمت جهانی طلا، به طور مستقیم بر قیمت واحدهای صندوق‌های طلا در ایران نیز اثر می‌گذارد.
نرخ تبادل دلار در بازار آزاد
از آنجا که قیمت طلا در ایران نرخ تبادل دلار در بازار آزاد، وابستگی زیادی دارد، نوسانات ارزی نیز می‌تواند بر قیمت واحدهای صندوق‌های طلا اثرگذار باشد. به طور کلی، با افزایش نرخ ارز، قیمت طلا در ایران نیز افزایش می‌یابد و به دنبال آن، قیمت واحدهای صندوق‌های طلا نیز صعود می‌کند.
ریسک‌های مرتبط با صندوق
مانند هر نوع سرمایه‌گذاری دیگری، صندوق‌های طلا نیز با ریسک‌هایی همراه هستند. عملکرد ضعیف صندوق، نقد شوندگی پایین و عدم تطابق قیمت NAV با قیمت بازار از جمله این ریسک‌ها هستند.
ترکیب دارایی‌های صندوق
صندوق‌های مختلف طلا، استراتژی‌های سرمایه‌گذاری متفاوتی دارند و در سبد دارایی‌های خود از ابزارهای مختلفی مانند سکه، شمش طلا، اوراق گواهی سپرده و … استفاده می‌کنند. ترکیب دارایی‌های هر صندوق می‌تواند بر قیمت واحدهای آن اثر بگذارد.
نحوه سرمایه‌گذاری وجوه در صندوق طلا
1- ثبت نام در سامانه سجام و دریافت کد بورسی: برای سرمایه‌گذاری در صندوق طلا، ابتدا باید در سامانه سجام ثبت نام کرده و کد بورسی دریافت کنید. ثبت نام در سجام به صورت آنلاین انجام می‌شود و مراحل بسیار ساده‌ای دارد.
2- ثبت نام در کارگزاری بورسی: پس از دریافت کد بورسی، برای معامله در بازار بورس باید از کارگزاری‌های فعال در بازار بورس، کد معاملاتی دریافت کنید. دریافت کد معاملاتی نیز بسیار ساده است. برای مثال برای دریافت کد معاملاتی کارگزاری آگاه کافی است از طریق لینک زیر اقدام نمایید.
………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………….
3- انتخاب صندوق طلا: در این مرحله با کمک سایت فیپیران عملکرد صندوق‌های مبتنی بر طلا را بررسی کنید، نمودار تغییرات قیمتی و سابقه قیمتی آنها را هم بررسی کرده و نهایتاً صندوق مد نظر خود را انتخاب کنید. (صندوق مورد نظر خود را با توجه به سابقه عملکرد، ریسک و بازدهی آن انتخاب کنید.)
4- خرید واحدهای صندوق: پس از ثبت نام در یکی از کارگزاری‌های معتبر بورسی، با مراجعه به سامانه معاملاتی خود و جستجوی نماد صندوق مورد نظر، میتوانید واحدهای صندوق را به تعداد دلخواه خریداری کنید.
نحوه خرید و فروش واحدهای صندوق
فرض کنید می‌خواهید واحدهای صندوق عیار کارگزاری مفید را خریداری کنید.
وارد حساب معاملاتی خود شوید.
در قسمت جستجو، نام «عیار» را وارد کنید.
نماد مورد نظر را انتخاب کنید و به صفحه مربوطه هدایت می‌شوید.
تعداد واحدهای مورد نظر را انتخاب و خرید را بزنید.
محدودیت دامنه نوسان
صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر طلا، ابزاری جذاب برای سرمایه‌گذاری در این فلز گران‌بها به شمار می‌روند. با این وجود، این صندوق‌ها دارای محدودیت‌هایی نیز هستند که یکی از آنها دامنه نوسان روزانه است.
دامنه نوسان روزانه به معنی حداکثر تغییر قیمت یک نماد در بورس در طول یک روز معاملاتی است. این محدودیت برای صندوق‌های مبتنی بر طلا 10 درصد تعیین شده است.
این موضوع می‌تواند موجب ایجاد تفاوت قیمتی بین سکه فیزیکی و شمش طلا و صندوق‌های طلا در کوتاه مدت شود. به عنوان مثال، اگر قیمت سکه در یک روز15 درصد افزایش یابد، قیمت صندوق‌های مبتنی بر طلا تنها 10 درصد افزایش خواهد یافت.
با این حال، این تفاوت قیمت در بلندمدت جبران خواهد شد؛ به عبارت دیگر، بازدهی صندوق‌های مبتنی بر طلا در طول زمان با بازدهی سکه فیزیکی و شمش طلا منطبق خواهد شد.
زمان معامله صندوق طلا
معاملات صندوق طلا در بورس کالا انجام می‌شود و به دو بخش پیش گشایش و حراج پیوسته تقسیم می‌شود. در مرحله پیش گشایش، سرمایه‌گذاران می‌توانند سفارش‌های خود را برای خرید و فروش واحدهای صندوق ثبت کنند. در مرحله حراج پیوسته نیز بر اساس قیمت‌های پیشنهادی، معاملات انجام می‌شود. البته در مرحله حراج پیوسته نیز امکان ثبت و حذف سفارش در قیمت‌های مختلف وجود دارد.
زمان معامله صندوق طلا از ساعت ۱۱:۳۰ تا ۱۵:۰۰ در روزهای شنبه تا چهارشنبه است. برای ورود به این بازار جذاب، نیاز به کد بورسی دارید که میتوانید از طریق سامانه سجام آن را دریافت کنید.
به طور خلاصه:
| زمان | فعالیت | بخش |
| ۱۱:۳۰ الی ۱۲:۰۰ | سفارش گیری از سرمایه‌گذاران | پیش گشایش |
| ۱۲:۰۰ الی ۱۵:۰۰ | معامله واحدهای صندوق طلا | حراج پیوسته |
تفاوت سرمایه‌گذاری در طلا و صندوق طلا
برای راحتی بیشتر تفاوت سرمایه‌گذاری در طلا و صندوق طلا به صورت جدول آورده شده است.
| طلا | صندوق طلا | ویژگی |
| مستقیم | غیرمستقیم | نوع سرمایه‌گذاری |
| فیزیکی | واحدهای صندوق | مالکیت |
| بالا (میلیونی) | پایین (از 5۰۰ هزار تومان) | حداقل سرمایه |
| بالا | بالا | نقد شوندگی |
| متوسط | کمتر | ریسک |
| ندارد | دارد (طلا، سکه، اوراق بهادار) | تنوع |
| فردی | توسط متخصصان | مدیریت |
| اجرت ساخت – مالیات بر ارزش افزوده – سود طلا فروش | کارمزد مدیریت صندوق | هزینه |
| همراه با قیمت جهانی طلا | وابسته به نوسانات بازار طلا و عملکرد صندوق | بازدهی |
| طلا فروشی، صرافی | بورس اوراق بهادار | معامله |
| 9 درصد ارزش افزوده | ندارد | مالیات |
| حفظ ارزش در برابر تورم، پناهگاه امن در شرایط اقتصادی نامطمئن | حفظ ارزش در برابر تورم، سرمایه‌گذاری با مبالغ اندک، عدم نیاز به نگهداری فیزیکی، ریسک کمتر | مزایا |
| نیاز به سرمایه اولیه بالا، ریسک نوسانات بازار طلا، امکان دزدیده شدن/گم شدن | بازدهی وابسته به عملکرد صندوق، عدم مالکیت مستقیم طلا | معایب |
جمع بندی
همانطور که در این مقاله بررسی شد، صندوق طلا ابزاری جذاب برای سرمایه‌گذاری در طلا بدون نیاز به خرید فیزیکی آنها است. این صندوق‌ها مزایای متعددی مانند تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری، امکان سرمایه‌گذاری با مبالغ اندک، معامله در بورس و مدیریت توسط متخصصان را ارائه می‌دهند.
با این حال، مانند هر نوع سرمایه‌گذاری دیگری، صندوق‌های طلا نیز بدون ریسک نیستند. نوسانات قیمت طلا، نوسانات نرخ ارز و کارمزدهای صندوق از جمله ریسک‌های مرتبط با این نوع سرمایه‌گذاری هستند.
در نهایت توجه داشته باشید که مطالعه و تحقیق در مورد عملکرد گذشته صندوق‌های مختلف طلا و انتخاب صندوقی با سابقه عملکرد مناسب، با کمک سایت هایی مانند سایت فیپیران و سایت TSETMC می‌تواند به شما در انتخابی آگاهانه‌تر کمک کند.
سؤالات متداول
صندوق طلا چیست؟
صندوق طلا نوعی صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس است که بیش از ۸۰% دارایی‌های آن شامل گواهی سپرده سکه طلا و شمش طلا می‌شود.
بهترین زمان برای سرمایه‌گذاری در صندوق طلا چه زمانی است؟
بهترین زمان برای سرمایه‌گذاری در صندوق طلا زمانی است که قیمت طلا در بازار جهانی و داخلی در حال افزایش باشد.
کدام صندوق طلا را انتخاب کنیم؟
برای انتخاب بهترین صندوق طلا باید به عواملی مانند سابقه عملکرد صندوق، مدیران صندوق، میزان کارمزد و ریسک و بازدهی آن توجه کنید.
نحوه سرمایه‌گذاری در صندوق طلا چگونه است؟
برای سرمایه‌گذاری در صندوق طلا باید در سامانه سجام ثبت‌نام کنید و کد بورسی دریافت کنید. سپس میتوانید با مراجعه به کارگزاری‌های بورس، واحدهای صندوق طلا را خریداری کنید.
آیا صندوق طلا سود تضمینی دارد؟
خیر، هیچ صندوق سرمایه‌گذاری، از جمله صندوق طلا، سود تضمینی ندارد.
حداقل مبلغ برای سرمایه‌گذاری در صندوق طلا چقدر است؟
حداقل مبلغ برای سرمایه‌گذاری در صندوق طلا 500 هزار تومان است.
آیا می‌توانم سود صندوق طلا را در هر لحظه دریافت کنم؟
بله، میتوانید سود صندوق طلا را به صورت ماهانه دریافت کنید.
آیا می‌توانم واحدهای صندوق طلا را به صورت آنلاین خرید و فروش کنم؟
بله، میتوانید واحدهای صندوق طلا را به صورت آنلاین در روزهای کاری از ساعت 12 الی 15 در سامانه معاملاتی کارگزاری خود خرید و فروش کنید.
